تقریب المعارف
اشارة
سرشناسه : ابوالصلاح حلبی، تقی بن نجم، ق 447 - 374
عنوان و نام پدیدآور : تقریب المعارف/ تالیف ابی الصلاح تقی بن نهجم الحلبی؛ تحقیق فارس تبریزیان الحسون
مشخصات نشر : فارس الحسون، 1417ق. = 1375.
مشخصات ظاهری : 520 ص.نمونه
یادداشت : عربی
یادداشت : عنوان روی جلد: تقریب المعارف: کتاب یبحث عن المعارف الاسلامیه بالادله العقلیه و النقلیه و یعتمر من معاصر الکلام و الحدیث و التاریخ منذ القرن الخامس الهجره.
یادداشت : کتابنامه: ص. [510] - 512؛ همچنین به صورت زیرنویس
عنوان روی جلد : تقریب المعارف: کتاب یبحث عن المعارف الاسلامیه بالادله العقلیه و النقلیه و یعتمر من معاصر الکلام و الحدیث و التاریخ منذ القرن الخامس الهجره.
موضوع : کلام شیعه امامیه -- متون قدیمی تا قرن 14
شناسه افزوده : تبریزیان، فارس، . - 1347
رده بندی کنگره : BP209/7/الف 2ت 7 1375
رده بندی دیویی : 297/532
شماره کتابشناسی ملی : م 76-350
القسم الأول من تقریب المعارف فی الکلام تألیف تقی الدین أبی الصلاح الحلبی ره 447-473-
اشاره
[ صفحه 33]
بسم الله الرحمن الرحیم و به نستعین و هوثقتی الحمد لله رب العالمین وصلاته علی نبیه وآله الطاهرین وسلامه أما بعدفإنی مجیب علی ماسألتمونیه أدام الله توفیقکم من إملاء جمل العبارات علی المعارف علی وجه یزید عن تقریب مخل ویغنی عن إطالة ممل یطلع بهامتأملها علی تکلیفه العقلی ویقف منها علی معظم الغرض الدینی ویتنبه بهاالمضطلع ویقتدی بهاالمبتد ئ و من الله تعالی أستمد المعونة والتوفیق
مسائل التوحید
مسألة
أول الأفعال المقصودة التی لایصح خلو العاقل منها وجوبا النظر المؤدی إلی المعرفة یفرق ما بین الحق والباطل لأن کل عاقل نشأ بین العقلاء یعلم اختلافهم ودعوة کل فریق منهم إلی مذهبه وتخویفه من خلافه فیخافهم لامحالة و إذاخاف وجب علیه التحرز مما خافه لعلمه ضرورة بوجوب التحرز من الضرر
[ صفحه 34]
فلایخلو أن یتحرز باتباع الجل أوإطراح الجل أواتباع بعض عن نظر أوتقلید. واتباع الجل محال للتنافی مابینهم وإطراح الجل یقتضی کونه علی ما کان علیه من الخوف واتباع البعض عن تقلید لایرفع خوفه مما أطرحه من المذاهب لتجویز کونه حقا و لایقتضی سکونه إلی ماذهب إلیه لتجویز کونه باطلا فلم یبق لتحرزه من الضرر المخوف إلاالنظر الممیز للحق من الباطل فوجب فعله لکونه تحرزا من ضرر
مسألة
مایعطینا هذاالاستدلال وجوب النظر للتحرز من ضرر المذاهب و لایفید الوجه ألذی یشترطونه فی وقوع المعارف عن المتولدة عن النظر الموقع ألذی یستحق بها وبما تولدت عنه الثواب ویؤمن العقاب .لأن الوجه ألذی لأجله وجب النظر علی جمیع الطرق کونه تحرزا من ضرر مخصوص و هذاالوجه حاصل فی هذه الطریقة فیجب مساواتها لطریقتی العلم بالثواب والعقاب ووجوب معرفة فاعل الحی و ما هو علیه من النفع من حیث کان الناظر
عندالخوف من معرة أهل الحق والباطل إنما ینظر فی الأدلة للوجه ألذی خوفه الدائن بها من کونه طرقا إلی معرفة من خلقه حیا قادرا عاقلا سمیعا بصیرا وخلق المنافع له وکلفه فعل الواجب وترک القبیح لیعلم بمعرفته کونه منعما فیشکره ومکلفا لمایستحق الثواب علیه من فعل الواجب واجتناب القبیح بفعل هذا والإخلال بذاک فیؤدی الواجب علیه من شکره فیحوز به المدح والثواب ویأمن الذم والعقاب علی الوجه ألذی یستحق
[